Rota virüsü, 5 yaş altı çocuklarda ve küçük bebeklerde yüksek ateş, ishal ve kusma gibi belirtilerle seyreden bir hastalıktır. Bu hastalık bazen ağır ishal tablosuna yol açabilir. Halk Sağlığı Uzmanı Şahin, bu hastalığın yüksek yatış oranları nedeniyle ileri düzeyde iş ve ekonomik kayıplara yol açabildiğine dikkat çekmektedir.
Rota virüsünden korunmanın hijyene dikkat etmek ve aşı yaptırmak olduğunu belirten Şahin, "Rota virüsü, hastalığı taşıyanların dışkısıyla bulaşmış su ve gıdalarla kolayca yayılabilir. Bu nedenle el yıkama alışkanlığı, temiz su ve gıda tüketimi ile hijyen önemlidir" diyor.
Rota virüsü nedir?
Şahin, rota virüsünün dünya genelinde her yıl milyonlarca kişide görülen çocukluk çağı ishalinin en önemli nedeni olduğunu söylüyor. Özellikle 2 yaş altı çocuklarda sıklıkla görülen bu virüs, 6-24. haftalarda en yüksek sıklığa ulaşmaktadır.
"Rota virüsü gelişmiş ülkelerde de aynı sıklıkta görülebiliyor"
Şahin, rota virüsünün özellikle ılıman iklim kuşağında sonbahardan ilkbaharın başına kadar uzanan bir süreçte görüldüğünü belirtiyor. Salgın görülen dönemde ise her mevsimde görülebilir. Şahin, rota virüsünün sosyoekonomik ve hijyen faktörlerine bağlı olarak farklı sonuçlara sebep olduğunu ifade etmektedir. Gelişmiş ülkelerde hastaneye yatışlarla seyreden ekonomik kayıplara neden olurken, gelişmekte olan ülkelerde ölümlere kadar varabilen sonuçlar doğurabilmektedir.
"Erişkinlerde enfeksiyon varsa bir süt çocuğu döneminde bebek bulunur"
Rota virüsünün çocukları etkilediği kadar erişkinleri de etkileyen bir hastalık olduğunu dile getiren Şahin, enfeksiyonun erişkinlerde genellikle hafif seyrettiğini belirtiyor. Eğer erişkinlerde bir enfeksiyon varsa, o evde büyük ihtimalle bir süt çocuğu döneminde bebek bulunduğunu söylüyor. Çünkü ebeveynler, çocukların bakımı sırasında hijyen eksikliği yaşayarak enfeksiyona yakalanma riskini arttırıyorlar. Erişkinlerde enfeksiyon çocuklardaki kadar agresif seyretmez ve her çocukta farklı belirtiler gösterebilir.
"Hastalığın semptomları ateş ve kusmayla başlar, ardından sulu ishal görülür"
Şahin, ülkemizde yapılan çalışmalarda ishal nedeniyle hastaneye başvuran çocukların %20 ila %40'ında rota virüsünün etken olduğunu belirtmektedir. Hastalığın semptomları ateş ve kusmayla başlar, ardından sulu ishal görülür. İshal süresi çocuktan çocuğa farklılık gösterebilir ve ishalin şiddeti de değişebilir. Bazı çocuklar bu hastalığı hafif geçirirken, bazıları ise hastanede sıvı takviyesi alarak ciddi bir durumla karşılaşabilir.
Rota virüsünden nasıl korunabiliriz ve kimler aşı olamaz?
Şahin, rota virüsünün aşılama yöntemiyle korunulabileceğini belirtmektedir. El yıkamanın enfeksiyonun yayılmasını azaltabileceğini ancak virüsü öldürmediğini söylemektedir. Ülkemizde Rotarix ve Rotateq adında iki tür aşı bulunmaktadır. Aşıların yapılması için belli zaman aralıkları ve doz sayısı vardır. Ciddi bir reaksiyon oluşmuşsa aşı devam etmez. Bağışıklık sistemi bozukluğu veya bağırsak hastalığı bulunan kişilere de aşı yapılamaz.
"İshalli çocuğa su verilmemesi yanlış bir inanıştır"
İshalin hafif seyrettiği durumlarda evde tedavi yöntemlerine başvurulabileceğini belirten Şahin, muz ve pirinç gibi gıdaların ishali durdurmada etkili olduğunu söylemektedir. Ayrıca, probiyotik değeri yüksek ürünlerin tüketilmesi ve bol su içilmesi önemlidir. İshalli çocuğa su verilmemesi şeklindeki yanlış inanışın ise kesinlikle doğru olmadığını, aksine sık sık su verilmesi gerektiğini belirtmektedir. Rota virüsü toplu yaşam alanlarında salgın oluşturur, ancak kreşlerde ve okullarda daha hafif seyreder.