101 yıl önce Atatürk öncülüğünde Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı Erzurum Kongresi, ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilen ilk kongre olma özelliği taşıyor.
Erzurum Kongresi, Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerinin atıldığı önemli bir dönüm noktasıdır. 23 Temmuz 1919 tarihinde Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün öncülüğünde gerçekleştirilen bu kongre, ulusal egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilen ilk kongre olma özelliğini taşır.
Dönemin Osmanlı topraklarının emperyalist güçler tarafından paylaşılma tehlikesi altında olduğu bir dönemde düzenlenen Erzurum Kongresi, Türk milletinin bağımsızlık ve kurtuluş mücadelesine yön veren önemli bir etkinliktir. Düşman işgalindeki vatan topraklarını kurtarmak için çıktığı zorlu yolculukta, Atatürk ve silah arkadaşları bu kongreyle Türkiye Cumhuriyeti'nin temellerini atmışlardır.
"Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür parçalanamaz"
Erzurum Kongresi, sadece bölgesel bir kongre olmasına rağmen Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesine dair alınan önemli kararlarla tüm yurdu ilgilendiren bir niteliğe sahiptir. Kongrede alınan "Milli sınırlar içinde vatan bölünmez bir bütündür, parçalanamaz." kararı, Milli Mücadele'nin rotasının çizilmesine ve bağımsızlık yolunun açılmasına önemli katkı sağlamıştır.
Atatürk'ün kapanış konuşmasında belirttiği gibi, Erzurum Kongresi, Türk milletinin var olma mücadelesindeki ilk refleksi ve kararlılığını göstermiştir. Milletin kendi hür iradesiyle aldığı milli bir kararın hayata geçirildiği bu kongre, Türk milletinin varlığının ve birliğinin en güçlü göstergelerinden biridir.
"Kongrede fiili bir hükümet olan Temsil Heyeti kuruldu"
Küçükuğurlu, Atatürk'ün Erzurum'a geldikten sonra askerlikten istifa ettiğini ve kendisine Erzurumluların sahip çıkıp kongrede Milli Mücadele'nin lideri yaptığını anlatarak, "Erzurum Kongresi son gününde aldığı kararları uygulamak üzere fiili bir hükümet olan Temsil Heyeti'ni kurdu. Temsil Heyeti, kongrede alınan kararları uygulamakla görevliydi ve görevini 23 Nisan 1920'ye kadar devam ettirdi. Aslında buna geçici bir hükümet ve uygulama heyeti denilebilir." diye konuştu.
Erzurum Kongresi'nin alınan kararları, Misak-ı Milli'ye ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışına kadar giden süreci belirlemiştir. Kongre, Türk milletinin birlik ve beraberlik içinde, milli bir iradeyle bağımsızlık yolunda ilerlemesinin simgesi olmuştur.